Waxaa aad usoo batay furrinka qoysaska Soomaaliida ee qurbaha ku nool. Furriinku wuxuu ahaa mid horay u jiray sababo kala duwan ay keeni jireen. Dhowrki sano ee noo dambeeyay waxaa sabibhi kusoo biiray mid cusub oo aan dhaqanka soomaalida ka mid ahayn. Hooyooyinka Soomaaliyeed ee haysta caruur baaluq ah haddana habaynki u baxayo casho iyo maqaayad fadhiisi ayaa si xowli ah u korodhay.
Dhaqankaan wuxuu raggi ay qabsatay ku noqday ceeb iyo wajigabax ku qasbay inuu tallaabo qaado ama bulshada dhexdeeda kuu ceebaysnaado, taasoo horseeddo furrin dag-dag ah iyo qoys burburo. Haddaba ma gabdhihii ayaa hallaabay mise ragga ayaa ka haray isbaddalka nololsha ku yimid? qormadaan gaaban ayaan isku day donta inay su'aashaas ka jawaabto.
Aadanuhu waa rabid badane. Marki uu shay helo wuxuu u baahan mid kale. Waa halkii Suubbanuhu ka yiri "aadane calooshiisa waxaa buuxiyo oo aan carro ahayn ma jiraan". Mar kale waxaa isagii yiri SCW "haddii aadane la siiyo waadi dahab ah mid kale, ayuu sii rabaa". Baahidaan aan dhammaan maahan mid ku ek maalka kaliya ee waxay si buuxda u saamaysaa dhinac walba nolosha ah mansab iyo maal noqotayaa, shahwo iyo sumcad noqtayaaba, qof gaaro yool dhammays tiran oo aysan waxba ka danbayn ma jiro.
Abraham Maslow waa aqoonyahan ree Maraykan ahaa noolaa qarnigii naga tagay. Wuxuu aad wax ooga qoray maamulka shaqaalaha wuxuuna leeyahay arigtida loogu cuskasho badan yahay marki la joogo hanashada shaqaaha. Wuxuu ku dooday in baahida aadanuhu aysan dhammaan laakiin darajooyin kala leedahay. Marki uu uu xasiliyo baahi wuxuu u gudbaa mid kale.
Tusaale, haddii ay gaajo ku hayso ilaa aad hesho cunto wax kale kugu soo dhic maayaan. Dadaalkaada oo dhan oo waxaad galin sidaad cunto ku heli lahayd. Marki nolosha aasaasiga sida cuntada, cabitiaanka iyo hoyga aad hesho waxaad u gudbi raadinta gudashada shahwada oo shukaansi iyo guud firasho ayaad gali. Sidaa ayay ku socon inta qofku noolyahay.
Qoysku marba heer ayuu joogaa waxaa u yaallo xallinta culayska taagan. Marki culayskaas laga gudbo waa in la helaa mid kale oo lagu mashquulo, haddii la waayo howl kale oo reerka muhiim u ah oo xoogga la saaro waxaan imaan in la samaysto qorshe nafta u roon. Waa halkaas meesha la isku hayo.
Tusaale, marki reerka la dhiso labada qof ee wada dhisatay sanadaha u horeeyo waxay ku jiraan caruur dhalid iyo korin. Caruurta yaryar mashquul iyo culays aan lasoo koobi Karin ayay hooyada u yihiin dhibka ay u hayaan dartdiis waxaa suuragal ah inay xataa tagi aydo arooska walaalkeed/sheed.
Noloshi hore ee lagu noolaa waxay ahayd mid adag oo wax walba gacan lagu qabto. laga soo billaabo dhaqidda dharka, xaaqidda guriga ilaa qaxinta burjikada howl walba oo guriga laga qabto waxay ahayd mid u baahan waqti badan iyo enerji xad dhaaf ah. Dhammaan howlahaas waxaan qaban jiray dumarka. Oogta waabari ilaa gabbalku dhaco marki hooyadu intaas oo howl ah ay qabanaysay fiidki dhinac ayay daal ula dhici jirtay oo waxay ka gaari jirtay "naag ladan baa wacallo dhasho" marki lagu so qaado caways iyo cawaysin.
Intaas waxaa dheer, waagi hore caruur dhaliddu ma joogsan jirin ilaa gabadhu dhalmo dayso. Waqtigaas hooyadu curadkedi waa qaangaar oo uu guur ayuu diyaar u yahay. Waxay horay ka gali jirtay u diyaar garowga dhisidda qoys cusub iyo korintiisa. Sidaas ayayna nolosha hooyadu ku dhammaan jirtay koris un.
Xagga faalalka, gabdhuhu waxay heli jireen fursado badan oo ay guriga kaga baxaan kuwaas oo ku filnaa inay saaxiibbadood kula kulmaan, kula warqaataan, xanta iyo arrihama markaas socdana isku dhaafsaadaan. Tusaale, gabadhu, aroorti suuqa ayay qudaar iyo hilib u doonan jirtay ay quraac ka dhigato. Taasi waxay siin jirtay fursad socod iyo jimicsi yar oo jirkeedu ku dhaqaaqo. Barqadi adeegga reerka ayay suuqa ka dooni jirtay iyadoo sallad iyo jeeg wadato waxay guriga kusoo laaban jirtay waxyar duhur hortiis. Waqtigaan intiisa badan waxay ku bixin jirtay la kulmidda saaxibadeed iyo dukaamaysi. Sidoo kale waxaa Jiri jiray xaflado dhaqankeenna waafaqsanaa oo hooyooyinku ku kulmi jireen sida xuska abayda, iyo kuraysiga.
Arrimahaas oo dhan hadda waa is baddaleen. Maanta iska daa dibaddee, magaalooyinka yar yar ee Soomaaliya guryaha waxaa ku jiro qasaalado, cuntada waxaa kariso makiinad, guurigana waa shammiito oo bilbil iyo boor dhajis uma baahna, asbuuciinna hal mar ayaa biyo la mariya inta kale iskoobbe ayaa lagu boor qaadaa. Magaalooyinka waaweyn huufer ayaa wada yaal. Shaqadi gabdha u taalay waxay kusoo aruurtay cuntada caruurta iyo inyar oo kale. Marki middii guriga sidasi usoo yaraatay waxaa raacay middi ilmo-dhalidda. Ayaamahaan waxaa soo kordhay waxyaabo badan oo casri ah. qoysku wuxuu ku heshiin in ay dhalmada iska xiraan hooyadi oo wali 30 un jirta.
Arrinti adeegga meesha waa ka baxday marki qurbaha la yimid. Waxaa loo dukaamaysi tagaa dukaamo waaweyn oo ay adag tahay in soomaali isku aragto. Asbuuci ama bishi ayaa hal mar lasoo adeegaa inta bandanna ragga ayaa soo adeego. Sido kale, waxaa lagu noolyahay guryo xiran oo aan daris iyo ehel toona isugu imaan karin marki lagu daro duruufaha qof walba u yaallo oo diidayo faalal maalinki ah.
Caruurtu waxay aadi iskool. Abbihi shaquu aadi waqtiyada uu firaaqada leeyahay ama maqayadaha ayuu tagi ama asxaab iyo meelo kale ayuu u sheeko doonan. Hooyadi oo kaligeed ah ama hal canug oo yar haysto ayaa la dhihi guriga 24 sacaa asbuuca oo dhan jog!
Marki howshi gurigana yaraatay, caruur dhaliddi meesha ka baxday, adeeggi iyo kulanku suuqa meesha ka baxay, caruurti koreen waxbarasho iyo shaqana kula mashquuleen, gaajo meesha ka baxday, odagiina sheeko tagay, dumarki kaligood gurigi ku noqdeen hooyooyinki waxaa soo wajahay culays badan iyo cariiri ay ku qabaan joogidda guriga cidlada ah. Taasi waxay keentay in dumarku doonaan nafis.
Inta badan hooyoyina ayaa codsado inuu aabbuhu ilmaha ka hayo waqti kooban oo ay saaxibadood kula soo shaahaan. Inta badan tani axay dhacdaa fiidki. Gabdhuhu uma baxaan ballan iyo xumaan toona ee waxay tagaan maqaayado caadi ah oo ay kula kulmaan gabdho iyaga la mid ah. Laakiin dhaqanka soomalaiga waxaa ku ceeb ah gabar habayn baxday. Su'aashu waxay ka taagan tahay dhaqankaas inuu sii Jiri karo?
Raggi wuxuusanba dhug u lahayn isbaddalka nololeed ee dhacay. iyadoo wax walba oo haweenka madadaalo u ahaa meesha ka baxeen ayuu rabaa wali in loo noolaado sidii awoowgii u noolaa. Wuxuu rabaa isagu inuu hadba sida naftu ku nafisi karto uu yeelo. In badan dalka ayay dib oogu laabtaan si ay ehelkoodi ooga ak dhawaadaan, qaar siyaasadda ayay galaan, qaar waa shaqo tageen, qaar magaalda ayay saacado badan ku maqnaadaan, qaar marki ay guriga soo galaan iyagoo shaqo ka yimid wuxuu u xero dhaafaa maqaayadaha. Intaas oo dhan waxay ka simanyihiin raadinta farxad iyo waxa nafta u roon haddana dumarka uma ogala!!
Ujeedkaygu maahan in gabdhaha oodda laga qaado laakiin waxaan indhaha laga qarsan karin isbaddalka dhaqan-dhaqaale ee dhacay. Waa in lagu baruurugaa waqtiga la noolyahay meesha lagu noolyahay si loo helo xal waafaqsan dhaqanka iyo diinta aan rumaysannahay. Meesha xoogga la saarayo ciqabidda gabdhaha iyo duminta guriga waa in la raadiyaa sidii gurigu ku noqon lahaa mid had iyo goor mashquul ah oo marki gool la gaaraba la billaabaa mid kale oo reerku wada hiigsado. Nafta waxa u roon haddaan lagu mashquulin waxay ku mashquuli waxa dhib u keeno
Ibrahim Aden Shire
ishire86@gmail.com
kala soco: https://ibrahim-shire.blogspot.com/
Qoysku marba heer ayuu joogaa waxaa u yaallo xallinta culayska taagan. Marki culayskaas laga gudbo waa in la helaa mid kale oo lagu mashquulo, haddii la waayo howl kale oo reerka muhiim u ah oo xoogga la saaro waxaan imaan in la samaysto qorshe nafta u roon. Waa halkaas meesha la isku hayo.
Tusaale, marki reerka la dhiso labada qof ee wada dhisatay sanadaha u horeeyo waxay ku jiraan caruur dhalid iyo korin. Caruurta yaryar mashquul iyo culays aan lasoo koobi Karin ayay hooyada u yihiin dhibka ay u hayaan dartdiis waxaa suuragal ah inay xataa tagi aydo arooska walaalkeed/sheed.
Noloshi hore ee lagu noolaa waxay ahayd mid adag oo wax walba gacan lagu qabto. laga soo billaabo dhaqidda dharka, xaaqidda guriga ilaa qaxinta burjikada howl walba oo guriga laga qabto waxay ahayd mid u baahan waqti badan iyo enerji xad dhaaf ah. Dhammaan howlahaas waxaan qaban jiray dumarka. Oogta waabari ilaa gabbalku dhaco marki hooyadu intaas oo howl ah ay qabanaysay fiidki dhinac ayay daal ula dhici jirtay oo waxay ka gaari jirtay "naag ladan baa wacallo dhasho" marki lagu so qaado caways iyo cawaysin.
Intaas waxaa dheer, waagi hore caruur dhaliddu ma joogsan jirin ilaa gabadhu dhalmo dayso. Waqtigaas hooyadu curadkedi waa qaangaar oo uu guur ayuu diyaar u yahay. Waxay horay ka gali jirtay u diyaar garowga dhisidda qoys cusub iyo korintiisa. Sidaas ayayna nolosha hooyadu ku dhammaan jirtay koris un.
Xagga faalalka, gabdhuhu waxay heli jireen fursado badan oo ay guriga kaga baxaan kuwaas oo ku filnaa inay saaxiibbadood kula kulmaan, kula warqaataan, xanta iyo arrihama markaas socdana isku dhaafsaadaan. Tusaale, gabadhu, aroorti suuqa ayay qudaar iyo hilib u doonan jirtay ay quraac ka dhigato. Taasi waxay siin jirtay fursad socod iyo jimicsi yar oo jirkeedu ku dhaqaaqo. Barqadi adeegga reerka ayay suuqa ka dooni jirtay iyadoo sallad iyo jeeg wadato waxay guriga kusoo laaban jirtay waxyar duhur hortiis. Waqtigaan intiisa badan waxay ku bixin jirtay la kulmidda saaxibadeed iyo dukaamaysi. Sidoo kale waxaa Jiri jiray xaflado dhaqankeenna waafaqsanaa oo hooyooyinku ku kulmi jireen sida xuska abayda, iyo kuraysiga.
Arrimahaas oo dhan hadda waa is baddaleen. Maanta iska daa dibaddee, magaalooyinka yar yar ee Soomaaliya guryaha waxaa ku jiro qasaalado, cuntada waxaa kariso makiinad, guurigana waa shammiito oo bilbil iyo boor dhajis uma baahna, asbuuciinna hal mar ayaa biyo la mariya inta kale iskoobbe ayaa lagu boor qaadaa. Magaalooyinka waaweyn huufer ayaa wada yaal. Shaqadi gabdha u taalay waxay kusoo aruurtay cuntada caruurta iyo inyar oo kale. Marki middii guriga sidasi usoo yaraatay waxaa raacay middi ilmo-dhalidda. Ayaamahaan waxaa soo kordhay waxyaabo badan oo casri ah. qoysku wuxuu ku heshiin in ay dhalmada iska xiraan hooyadi oo wali 30 un jirta.
Arrinti adeegga meesha waa ka baxday marki qurbaha la yimid. Waxaa loo dukaamaysi tagaa dukaamo waaweyn oo ay adag tahay in soomaali isku aragto. Asbuuci ama bishi ayaa hal mar lasoo adeegaa inta bandanna ragga ayaa soo adeego. Sido kale, waxaa lagu noolyahay guryo xiran oo aan daris iyo ehel toona isugu imaan karin marki lagu daro duruufaha qof walba u yaallo oo diidayo faalal maalinki ah.
Caruurtu waxay aadi iskool. Abbihi shaquu aadi waqtiyada uu firaaqada leeyahay ama maqayadaha ayuu tagi ama asxaab iyo meelo kale ayuu u sheeko doonan. Hooyadi oo kaligeed ah ama hal canug oo yar haysto ayaa la dhihi guriga 24 sacaa asbuuca oo dhan jog!
Marki howshi gurigana yaraatay, caruur dhaliddi meesha ka baxday, adeeggi iyo kulanku suuqa meesha ka baxay, caruurti koreen waxbarasho iyo shaqana kula mashquuleen, gaajo meesha ka baxday, odagiina sheeko tagay, dumarki kaligood gurigi ku noqdeen hooyooyinki waxaa soo wajahay culays badan iyo cariiri ay ku qabaan joogidda guriga cidlada ah. Taasi waxay keentay in dumarku doonaan nafis.
Inta badan hooyoyina ayaa codsado inuu aabbuhu ilmaha ka hayo waqti kooban oo ay saaxibadood kula soo shaahaan. Inta badan tani axay dhacdaa fiidki. Gabdhuhu uma baxaan ballan iyo xumaan toona ee waxay tagaan maqaayado caadi ah oo ay kula kulmaan gabdho iyaga la mid ah. Laakiin dhaqanka soomalaiga waxaa ku ceeb ah gabar habayn baxday. Su'aashu waxay ka taagan tahay dhaqankaas inuu sii Jiri karo?
Raggi wuxuusanba dhug u lahayn isbaddalka nololeed ee dhacay. iyadoo wax walba oo haweenka madadaalo u ahaa meesha ka baxeen ayuu rabaa wali in loo noolaado sidii awoowgii u noolaa. Wuxuu rabaa isagu inuu hadba sida naftu ku nafisi karto uu yeelo. In badan dalka ayay dib oogu laabtaan si ay ehelkoodi ooga ak dhawaadaan, qaar siyaasadda ayay galaan, qaar waa shaqo tageen, qaar magaalda ayay saacado badan ku maqnaadaan, qaar marki ay guriga soo galaan iyagoo shaqo ka yimid wuxuu u xero dhaafaa maqaayadaha. Intaas oo dhan waxay ka simanyihiin raadinta farxad iyo waxa nafta u roon haddana dumarka uma ogala!!
Ujeedkaygu maahan in gabdhaha oodda laga qaado laakiin waxaan indhaha laga qarsan karin isbaddalka dhaqan-dhaqaale ee dhacay. Waa in lagu baruurugaa waqtiga la noolyahay meesha lagu noolyahay si loo helo xal waafaqsan dhaqanka iyo diinta aan rumaysannahay. Meesha xoogga la saarayo ciqabidda gabdhaha iyo duminta guriga waa in la raadiyaa sidii gurigu ku noqon lahaa mid had iyo goor mashquul ah oo marki gool la gaaraba la billaabaa mid kale oo reerku wada hiigsado. Nafta waxa u roon haddaan lagu mashquulin waxay ku mashquuli waxa dhib u keeno
Ibrahim Aden Shire
ishire86@gmail.com
kala soco: https://ibrahim-shire.blogspot.com/
inerZcomp-wa_Anchorage James Kava download
ReplyDeletealasweter