Skip to main content

Doorashada Kenya: Maxay na baraysaa guul-darradi Axmed Cabdullahi?

Doorashadi ka dhacday Kenya talaadadi ina dhaaftay waxay ahayd mid ay isha ku hayeen dad badan oo soomaaliyeed. Qaar caruur iyo xaasas ka joogeen, qaar qaraabo kale ku lahaa, qaar ganacsi iyo hanti ka taalay iyo kuwa xiiseeyo harumarkaba dad badan ayaa sugayay sideey wax u dhacaan. 

Anigu marki laga soo tago qaraabo badan oo bad-baxooda aan u cabsi qabo haddii ay rabshado dhacaan, waxaan si gaar u eegayay doorashada ka dhacaysay Wajeer iyo cidda ku guulaysan doonto barasaabka gobalka ay matasho. 

Maxaa Wajeer xiiso gooni ah u yeelay?

Wajeer waa magaalo kala saari lahayd waxa dadka soomaaliyeed wax ku qiimeeyaan. waa magaalada kaliya ee aanu ku fahmi karno in dadka soomaaliyeed qaan gaareen siyaasad ahaan iyo in kale. Sababta aan sidaas u leeyahay si aad u fahamto aynu eegno xaalada gobalka guud ahaan iyo wax qabadkii barasaabka Wajeer intii uu xilka hayay.

Wajeer waxay ka mid tahay gobalka waamo ee Kenya haysato. ilaa markii Kenya ay xorriyadda qaadatay waxaa lagu hayay caburis xad dhaaf waxaana laga hor istaagay wax walba oo horumar keeni karo. waa gobalka ugu hooseeye dhammaan goboladda Kenya marki la eego xagga dhaqaalaha, caafimaadka, wax barashada iyo wax soo saarka kalaba. 

Wixii ka horeeyay 2010, dhammaan wixii dib u dhac ah ee gobalka ka jiray waxaa loo aanayn karaa dowlada dhexe oo si toos ugu taagnayd horumarka gobalka. Laakiin marki la badalay dastuurka dalka 2010 wixii ka danbeeyay waxay madaxda gobalku fursad u heleen inay wax ka qabtaan dhibaatada ku habsatay gobalkooda. waxaa si toos loo siiyay dhaqaalihi ku bixi lahaa meelaha ay matalaan, waxaana loo madax baneeyay waxa ay rabaan inay qabtaan. Dastuurka cusub gobalka wuxuu u qaybiyay 3 gobal oo siman mid walbana leeyahay barasaab gooni ah una madax banaan yahay harumarinta gobalkiisa.

Axmed Cabdullahi wuxuu noqday barasaabka kaliya ee isku dayay inuu wax ka badalo nolosha dadki u masuuliyadda u qaaday. wuxuu mariyay magaalada Wajeer, oo aan waligeed yeealan hal taago oo laami ah, laami dheerkiisu yahay 28km.

Wuxuu dhisay xarumo cusub oo maamulku yeesho. horaantii ma jirin marki laga reebo meel aan eber wax dhaamin oo guumaystihi ka tagay. Wuxuu hirgaliyay xarunta tababarka caafimaadka ee Kenya oo nooceeda oo kale waligeed gobalka oo dhan uusan arag. wuxuu qalabeeyay dhamaan isbitaalada maamulkiisa hoos yimaado. sidoo kale wuxuu dayac tir balaraan ku sameeyay waddooyinka  maro inta uu isagu maamulo. 

Wajeer oo ahayd meel ku caan baxday nadaafad darro, dadkeenada lagu xifaaleeyo inay baaldi ku saxaroodaan ayuu ka dhigay mid ka mid ah magaalooyinka ugu nadaafadda wanaagsan dhammaan dalka Kenya. wuxuu soo saaray amaro qabanayo dadka qashinka magaalada ku tuuro ilaa uu yiri kuwa dameeraha ku shaqaysto waa inay guraan xaarka dameeraha ay wataan ku dhigaan waddooyinka, arintaasna shacabka ayaa ku raacay oo bilaabay inay jawaan dabada ugu xiraan dameeraha si xaarkoodu ugu dhicin waddooyinka. 

Wajeer wuxuu ka dhigay gobalka labaad oo tusaale loogu soo qaato in dastuurka cusub wanaagsanyahay. Wuxuu tusaale u noqday madaxda wanaagsan ee kenya wuxuuna asturay ceebti soomaalida oo haddi uusan isaga ahayn la waayi lahaa qof lagu daydo.

Dhammaan sifaadka aan soo xusnay iyo wax qabadkiisa marki la isku daro waxaa la fili karaa in shaqada loo kordhiyo laguna dhiiri galiyo horumarka uu wado. Nasiib darro dadka uu hormainayay kuma qiimeeyaan shaqsiga waxa uu qabtay ee waxay ku qiimeeyaan reerka uu yahay.

Axmed waa shaqeeyay laakiin waxaa abaal looga dhigay cayris waliba lagu tiigsaday waayo waxaa looga guulaystay in kudhow 20 kun oo cod. Balse taas wax u dhimi mayso oo wax tarkiisi waa midaan qarsoomayn waayo badana laga sheekeyn doono. 

Kan isaga badalay iyo kuwa kale ee maamulo gobalka waxay arkayaa waxa ku dhacay Axmed sidaa darteed wax qabad iyo wax qabad la'aanba haddi ay birtu ku saarantahay maxaa diidayo inaad faramacaysato inta dufanku ku akyaalo?



Comments

Popular posts from this blog

Taariikh Nololeedkii Sheekh Maxammed Xaaji Yuusuf

  28/12/2023 waxaa geeriyooday sheekh Maxammed Xaaji Yuusuf oo ka mid ahaa culimada Soomaaliyeed marna ahaa hoggaamiyihii Imaaradii Gedo. Sheekh Maxammed Xaaji Yuusuf Aw Axmed Ismaciil Mubaarak sheekh Cabdiraxmaan sheekh Samantar,  waxaa uu ku dhashay qiyaastii 1938-kii, meel lagu magacaabo Buuro oo galbeedka uga beegan magaalada Caabudwaaq ee gobolka Galgaduud. Sheekha waxaa uu ahaa Marreexaan, Cali Maxammed (Cali-dheere), reer Sheekh reer Mubaarak.  Sheekh Maxammed waxaa uu ku barbaaray guri aqoon iyo Diin. Sida aad ka arki kartaba abtirkiisa aabbihii iyo awooyaashii waxaa ay ahaayeen culimo. Sheekha Maxammed Allaha u naxariisto e (AUN),  waxaa uu Qur’aanka kariim ka ah dhammeeyay isaga oo aad u da’ yar. Intaa ka dib waxaa uu u jeestay barashada caqiidada, fiqhiga iyo Shaaficiga isaga oo kutubtaas ka qaatay aabbihii. Sidii uu dhaqanku ahaa, sheekh Maxammed  waxaa uu xiraystay sannadka markii uu ahaa 1956-kii ilaa 1961-kii  goortaas oo uu cilmi u raadsaday magaalooyinka Beledwayne,

Maxaa ka run ah warbixinnada foosha xun ee laga qoro Soomaalida Qurbaha?

Warbixin ka ay daabacday Boomerg oo looga hadlay waxtarka muhaajiriinta Maraykan  tago ayaa lagu sheegay in Kiinyaanku yihiin dadka saddexaad ee ugu shaqada iyo waxtarka badan soogalootiga Maraykanka. Gaana oo Afrika ah ayaa qaadatay kaalinta koowaad waxaan labo noqday Bulgeeriya oo Yurub ah. Waxaa sidoo kale toban hore soo galay dalalka Itoobiya oo afar gashay, Masar oo shan gashay, Nayjeeriya oo siddeed gashay iyo Laybeeriya oo sagaal gashay. Toban qowmiyadood ee ugu shaqada badan muhaajiriinta ku nool Maraykanka lix ayaa kasoo jeedda Afrika. Waxaan tobanka hore soo galin Soomaalida. Sidoo kale soomaalidu safka hore oogama jirto muhaajiriinta ugu aqoonta badan. Afrika Masar iyo Natjeeriya ayaa kaga jiro tobanka hore xagga aqoonta. Marka walba oo lasoo hadal qaado Soomaali waxaa lagu xariiriyaa, faqri, burcadnimo, aqoon la'aan, argagixisonimo iyo shaqo la'aan baahsan. Warbixin laga soo saaray waddamada Galbeed oo sawir quruxsan ka bixiso Soomaalida in la helo ma dhacd

Hal ku dhigga halaagga noo horseeday: "Xoolaha dad weynaha ayaa ganacsi loo baddalay"

Ilaa shalay waxaa baraha bulshada lagu faafinayay in isbitaalki Jaalle Siyaad ee dagmada Garbahaareey loo rogay meel ganacsi. Saaka warki asaga ahaa waxaa qoray qaar ka mid ah mareegyada warfaafinta ee Soomaalida. Dadka qoray warkaan qaar waxay isticmaaleen erayo adag sida 'dhiig miirato', 'furasho' iyo 'boob'.  Inkastoo aan la xariiray qaar ka mid ah dadka qoray farriimahaan aana isku dayay inaan si hoose xal ugu helo warkaan aan salka lahayn, haddana waxaa ii muuqato inuu dhawaqu meel fog gaaray hoos u hadlidna aysan ku filnayn. Sidaa darteed waxaan go'aansaday in si muuqato wax ooga dhaho warkaan oo aan ahayn kii ugu horreeyay ee noociisa ah.  Muxuu yahay Isbitaalka Jaalle siyaad? Jaalle Siyaad waa isbitaal weyn oo ku yaal Garbahaareey. Waxaa dhismihiisa bilowday dowladdii dhexe isagoo qaybo ah ayayna dhacday. dhowr iyo labaatan sano ayuu qabyadaas ahaa oo arigu u xaroon jiray. Waqti aan fogayn ayay gabdho qurbajoog ah isu xilqaameen inay

Contact Form

Name

Email *

Message *